Λιπώδες Ήπαρ

Το λιπώδες ήπαρ ή μη-αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD- non-alcoholic fatty liver disease) είναι η συσσώρευση λίπους στο συκώτι, που δε σχετίζεται με την κατάχρηση αλκοόλ. Είναι μία από τις πιο συχνές νόσους στο δυτικό κόσμο, όπου πάσχει  1 στους 4 ανθρώπους. Ενώ είναι φυσιολογικό να υπάρχει ένας βαθμός λίπους στο συκώτι, όταν αυτό ξεπερνά το 5-10% του βάρους του τότε αυτό αποκαλείται λιπώδες ήπαρ (επίσης γνωστό ως ηπατική στεάτωση).

Συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα και η πρώτη διάγνωση γίνεται τυχαία μέσω ενός απεικονιστικού ελέγχου που γίνεται για άλλο λόγο (υπέρηχος, αξονική, μαγνητική τομογραφία κοιλίας). Ένα λιπώδες ήπαρ μπορεί επίσης να βρεθεί σα μέρος του ελέγχου για αυξημένα ηπατικά ένζυμα.

Η NAFLD συσχετίζεται με σακχαρώδη διαβήτη και παχυσαρκία. Επίσης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια.

 

Γιατί έχει σημασία ο τύπος της λιπώδους διήθησης;

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει όταν βρίσκουμε σε ένα check-up λίπος στο συκώτι είναι να διευκρινιστεί από το γιατρό μας εάν μιλάμε για απλή λιπώδη διήθηση (NAFLD) ή λιπώδη στεατοηπατίτιδα (NASH), δηλαδή φλεγμονή στο συκώτι λόγω του λίπους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί στην περίπτωση της στεατοηπατίτιδας αυξάνεται ο κίνδυνος για ίνωση (ουλή), κίρρωση και κακοήθεια στο ήπαρ. Ευτυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι με λίπος στο συκώτι δεν έχουν ταυτόχρονα και φλεγμονή, ενώ υπολογίζεται ότι το 3-7% του γενικού πληθυσμού (στο δυτικό κόσμο) έχουν στεατοηπατίτιδα.

Παλαιότερα για να γίνει διαχωρισμός μεταξύ απλής λιπώδης διήθησης του ήπατος και στεατοηπατίτιδας ήταν απαραίτητη η βιοψία. Πλέον οι γιατροί μέσω εξετάσεων αίματος και έναν ειδικό υπέρηχο (ελαστογραφία ήπατος), τα αποτελέσματα των οποίων τα βάζουν μέσα σε υπολογιστικά μοντέλα (NAFLD fibrosis score, Fibrosis-4 index), μπορούν να μειώσουν σημαντικά το ποσοστό των ανθρώπων που θα χρειαστούν βιοψία ήπατος.

 

Διατηρώντας ένα υγιές ήπαρ

Εάν έχετε διαγνωσθεί με λιπώδες ήπαρ, είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσετε το συκώτι σας όσο πιο υγιές γίνεται και να αποφύγετε οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω ηπατική βλάβη.

  • Μην κάνετε κατάχρηση αλκοόλ! Πόσο είναι ακριβώς το ποσό του αλκοόλ πάνω από το οποίο μιλάμε για κατάχρηση στο λιπώδες ήπαρ παραμένει υπό διερεύνηση, αλλά η πλήρης (ή σχεδόν πλήρης) αποχή είναι προτιμότερη.
  • Ελέγξτε με το γιατρό σας ότι κανένα από τα φάρμακα που λαμβάνετε (ακόμα και συμπληρώματα διατροφής και βότανα) δεν είναι τοξικά για το συκώτι. Μπορεί να γίνει έλεγχος της λίστας φαρμάκων σε συνδυασμό με τη βάση δεδομένων LiverTox.
  • Εμβολιαστείτε έναντι των ιών της ηπατίτιδας Α και Β.
  • Ελέγξτε με το γιατρό σας τυχόν ασθένειες που μπορεί να συνυπάρχουν και να προκαλούν βλάβη στο συκώτι, όπως επίσης και υποκείμενα νοσήματα που μπορεί να συμβάλλουν στο λιπώδες ήπαρ.
  • Εάν υπάρχει ήδη κίρρωση του ήπατος μην αμελείτε τα ραντεβού σας για τον έλεγχο κακοήθειας ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

 

 

Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για το λιπώδες ήπαρ είναι η αλλαγή τρόπου ζωής!

Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα εγκεκριμένη από τον FDA αγωγή για τη λιπώδη νόσο του ήπατος. Υπάρχουν κάποια φάρμακα που φαίνεται ότι βοηθάνε και έχουν εγκριθεί από την Αμερικανική Εταιρεία Μελέτης Ήπατος (AASLD), όμως δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς και επίσης υπάρχουν κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με την ασφάλειά τους.

Η πιο αποτελεσματική θεραπεία που έχουμε έως σήμερα είναι η αλλαγή τρόπου ζωής. Τα καλά νέα είναι ότι με τον τρόπο αυτό μένουμε μακριά από φάρμακα. Τα κακά νέα είναι ότι τέτοιου είδους θεραπείες είναι πιο δύσκολες, γιατί απαιτούν ισχυρό κίνητρο, καθημερινή προσπάθεια και επιθυμία για αλλαγή. Μπορούν όμως εάν υιοθετηθούν να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή μας σε πολλούς περισσότερους τομείς από αυτόν της υγείας.

Επιγραμματικά παρακάτω αναφέρονται οι τρόποι που έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν το λίπος στο συκώτι:

  • Απώλεια σωματικού βάρους περί το 5% του βάρους μας φαίνεται να μειώνει το λίπος στο συκώτι. Η απώλεια 7-10% του σωματικού βάρους μειώνει τη φλεγμονή και τη βλάβη των ηπατικών κυττάρων και μπορεί ακόμα και να αναστρέψει και μια ήδη εγκατεστημένη βλάβη (φλεγμονή/ίνωση).
  • Αερόβια άσκηση. Η άσκηση είναι φάρμακο και θα έπρεπε να συνταγογραφείται από τους γιατρούς. Επίσης στις μελέτες φαίνεται ότι μειώνει τη φλεγμονή ανεξαρτήτως απώλειας βάρους.
  • Υγιεινή διατροφή. Κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να μειώσει το λίπος στο συκώτι. Το διατροφικό αυτό πλάνο δίνει έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς, αντικατάσταση βουτύρου με ελαιόλαδο, στη μείωση του κόκκινου κρέατος και την κατανάλωση περισσότερων ψαριών και πουλερικών με χαμηλά λιπαρά.
  • Να πίναμε ίσως περισσότερο καφέ; Κάποιες μελέτες σε άτομα με λιπώδες ήπαρ έχουν διαπιστώσει ότι αυτοί που έπιναν καφέ (περίπου δύο κούπες την ημέρα) είχαν μειωμένο κίνδυνο για ίνωση του ήπατος. Βέβαια πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει η καφεΐνη σε κάποια άτομα.

 

Ακόμα και εάν είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αυτές οι αλλαγές στην καθημερινότητα και να μειωθεί το σωματικό βάρος, το όφελος σε ένα λιπώδες ήπαρ είναι τεράστιο. Οπότε δώστε τον καλύτερό σας εαυτό! Και θυμηθείτε, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους ανθρώπους με λιπώδες ήπαρ, παραμένει η καρδιαγγειακή νόσος. Υιοθετώντας αυτές τις αλλαγές όχι μόνο συμβάλλουμε σε ένα πιο υγιές ήπαρ αλλά και σε μια υγιή καρδιά!