Μπορεί να διαγνωσθείς με οριακά-υψηλή ή υψηλή χοληστερόλη εάν τα αποτελέσματα του αίματος δείξουν:
Αλλά τι πραγματικά σημαίνουν αυτοί οι αριθμοί για τη υγεία σου;
Παρόλο που το να έχεις υψηλή χοληστερόλη δεν είναι κάτι που το παρατηρείς στην καθημερινότητά σου, οι τιμές αυτές σημαίνουν ότι έχεις αυξημένες πιθανότητες – ή ήδη έχεις – καρδιαγγειακή νόσο, τη βασική αιτία θνητότητας σε γυναίκες και άντρες στο δυτικό κόσμο.
Το να έχεις υψηλή χοληστερόλη προκαλεί στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών του σώματος. Αυξάνεται η αθηρωματική πλάκα (συσσώρευση χοληστερόλης, λιπιδίων, προιόντων καταβολισμού των κυττάρων, ασβεστίου και ινικής) που μπορεί να μειώσει ή να αποφράξει τελείως τη ροή του αίματος μέσα στα αγγεία.
Και να γιατί η χοληστερόλη έχει σημασία: ελλιπής ροή αίματος στον εγκέφαλο ή την καρδιά μπορεί να προκαλέσει ισχαιμικό εγκεφαλικό ή έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Για πολλούς ανθρώπους ο τρόπος ζωής παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Είναι συνήθως ένας συνδυασμός διατροφής και μειωμένης άσκησης , σε συνδυασμό με το γενετικό υπόβαθρο του καθενός να παράγει χοληστερόλη. Το να είναι κανείς υπέρβαρος και να καπνίζει αυξάνει περαιτέρω τις πιθανότητες να αναπτύξει υπερχοληστερολαιμία.
Εάν τρως υγιεινά και ασκείσαι σε τακτική βάση αλλά παρόλα αυτά έχεις υψηλή χοληστερόλη, τότε ίσως το DNA σου παίζει σημαντικότερο ρόλο από ότι ο τρόπος ζωής. Σχεδόν 1 στους 250 ανθρώπους στο δυτικό κόσμο ζουν με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, μια απειλητική για τη ζωή κληρονομική διαταραχή που προκαλεί υψηλή χοληστερόλη.
Δυστυχώς το 90% των ατόμων αυτών ζουν δίχως να το γνωρίζουν (σύμφωνα με το FH Foundation). Ο έλεγχος της χοληστερόλης στις γενικές εξετάσεις είναι ο μόνος τρόπος για να αναγνωριστούν τα άτομα με αυτή τη διαταραχή, γι αυτό και η Αμερικανική Εταιρεία παιδιάτρων συστήνει έλεγχο χοληστερόλης για τα παιδιά μεταξύ 9-11 ετών.
Το να έχεις υψηλή «κακή» χοληστερόλη (LDL) πάνω από 100mg/dl θεωρείται υψηλή, αλλά το να είναι υψηλότερη από 190mg/dl θέτει την υποψία για οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Επίσης όταν ένας γονέας έχει τη γενετική αυτή διαταραχή το παιδί του μπορεί επίσης να την έχει. Είναι άκρως σημαντικό να γίνει έλεγχος γιατί το να έχει κάποιος οικογενή υπερχοληστερολαιμία αυξάνει έως και 20 φορές τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.
Οι μικρές αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε στον καθημερινό τρόπο ζωής – κυρίως μέσω της διατροφής αι της άσκησης- μπορούν να βελτιώσουν τη χοληστερόλη χωρίς τη συνταγογράφηση φαρμάκων.
Το να τρως υγιεινά φαγητά είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να ξεκινήσει κανείς. Αυτό σημαίνει να μειώσεις την πρόσληψη κόκκινου κρέατος και τα πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά. Παράλληλα επικεντρώσου στην πρόσληψη πρωτείνης μέσω κοτόπουλου, γαλοπούλας, θαλασσινών και προσθέτοντας στην καθημερινή διατροφή λαχανικά, φρούτα και βρώμη. Η αερόβια άσκηση τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας μπορεί επίσης να μειώσει τη χοληστερόλη.
Όχι. Στους περισσότερους ανθρώπους η υψηλή χοληστερόλη δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Όταν όμως η αθηρωματική πλάκα δημιουργηθεί και μειωθεί η ροή αίματος σε μεγάλα αγγεία, όπως της καρδιάς μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη (αίσθημα σφιξίματος/βάρους στο στήθος), αρρυθμία (άρρυθμοι χτύποι της καρδιάς) και δύσπνοια, τα οποία κατ’ επέκταση μπορεί λόγω της μειωμένης παροχής οξυγόνου να προκαλέσουν μειωμένη ενέργεια, κόπωση και καταβολή.
Η ίδια η χοληστερόλη δεν μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία, αλλά η αθηρωματική πλάκα που μπορεί να δημιουργηθεί λόγω της υψηλής χοληστερόλης μπορεί να μειώσει την αιματική ροή κατά τη στύση. Επίσης η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του σώματος να παράγει τεστοστερόνη.
Τα καλά νέα είναι ότι σε άντρες μεγαλύτερης ηλικίας με υψηλή χοληστερόλη και στυτική δυσλειτουργία η λήψη στατίνης φάνηκε να σχετίζεται με σημαντική βελτίωση , σύμφωνα με έρευνα του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολόγων.
Ενώ το ίδιο το άγχος δεν αποτελεί πρωταρχική αιτία υψηλής χοληστερόλης, μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδά της. Σε μία έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Medicine (2017) βρέθηκε ότι οι άνθρωποι που βίωναν έντονο άγχος στην εργασία τους ή διαπληκτισμούς , ήταν σε αυξημένο κίνδυνο για υψηλή χοληστερόλη. Μία λογική εξήγηση είναι ότι όταν αισθανόμαστε αγχωμένοι και πιεσμένοι χρονικά είναι λιγότερο πιθανό να ακολουθήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως είναι μια καλή διατροφή και σταθερή άσκηση.