Η υπογονιμότητα είναι μια κλινική κατάσταση που χαρακτηρίζει την αδυναμία σύλληψης ή ολοκλήρωσης της εγκυμοσύνης μετά από 12 μήνες τακτικής, ελεύθερης σεξουαλικής επαφής. Υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου το 10-15% των ζευγαριών αναπαραγωγικής ηλικίας παγκοσμίως. Μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως ορμονικές ανισορροπίες, γενετικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες, λοιμώξεις και από τον τρόπο ζωής.
Η διατροφή έχει μια σημαντική επίδραση στη γονιμότητα όσον αφορά και στις γυναίκες αλλά και στους άντρες. Οι έρευνες προτείνουν ότι μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα και να αυξήσει τις πιθανότητες σύλληψης.
Μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, ολικής άλεσης προϊόντα και καλά λιπαρά μπορεί να βοηθήσει στα επίπεδα ορμονικής ρύθμισης και να προάγουν την ωορρηξία. Επιπλέον, η κατανάλωση τροφίμων με υψηλά επίπεδα σε φολικό οξύ, όπως φυλλώδη πράσινα λαχανικά και εμπλουτισμένα δημητριακά, μπορεί να μειώσει το κίνδυνο για γενετικές ανωμαλίες.
Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, ολικής άλεσης προϊόντα και άπαχες πρωτεΐνες πολύ πιθανόν μα βελτιώνει την ποιότητα και την κινητικότητα του σπέρματος. Η κατανάλωση τροφίμων υψηλών σε αντιοξειδωτικά, όπως ξηροί καρποί και σπόροι, βοηθά στην προστασία της καταστροφής του σπέρματος.
Μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έδειξε ότι η μεσογειακή διατροφή βελτίωσε το ορμονικό τους προφίλ και την ινσουλινοαντίσταση. Η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ολικής άλεσης προϊόντα και έχει αποδειχθεί ότι συμβάλει στην βελτίωση της υγείας.
Σε μια άλλη μελέτη παρατήρησης, φάνηκε ότι οι γυναίκες που ακολουθούν δίαιτες υψηλής ποιότητας, πριν μείνουν έγκυες, έχουν χαμηλότερο ρίσκο να αναπτύξουν σακχαρώδη διαβήτη κύησης, ο οποίος σχετίζεται με υψηλό ρίσκο υπογονιμότητας και με άλλες επιπλοκές εγκυμοσύνης. Αυτή η μελέτη λοιπόν τονίζει την σημαντικότητα του να ακολουθούν οι γυναίκες μια ισορροπημένη διατροφή τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Επιπρόσθετα μελέτες παρατήρησης σε άντρες, φάνηκε ότι αυτοί που ακολουθούσαν υγιεινό πρότυπο διατροφής (υψηλή σε: φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης προϊόντα, ψάρι & πουλερικά) είχαν καλύτερη κινητικότητα και συγκέντρωση σπέρματος
Τέλος σε μια προοπτική μελέτη, παρατηρήθηκε ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης προϊόντα και σε γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο υπογονιμότητας και αποβολών σε γυναίκες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια υγιεινή διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη γυναικεία γονιμότητα και να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών της εγκυμοσύνης.
Μια δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης προϊόντα, καλά λιπαρά και χαμηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα και ανθυγιεινά λιπαρά, μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα ορμονών, να μειώσει τον κίνδυνο υπογονιμότητας, επιπλοκών εγκυμοσύνης και να βελτιώσει τη συνολική γονιμότητα και την αναπαραγωγική υγεία, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Από την άλλη, διατροφές υψηλές σε επεξεργασμένα τρόφιμα, τρανς λιπαρά και πρόσθετα γλυκαντικά έχουν συνδεθεί με υπογονιμότητα και στους άντρες και στις γυναίκες. Αυτού του τύπου οι δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονή, ορμονική διαταραχή και ινσουλινοαντίσταση, καταστάσεις που επηρεάζουν τη γονιμότητα.