Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου παγκοσμίως, με υψηλή θνησιμότητα, όταν δεν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο. Βρίσκεται στα τρία συχνότερα νεοπλάσματα στην Ευρωπαϊκή Ενωση (EU Science Hub, δεδομένα Οκτωβρίου 2023) μαζί με τον καρκίνο του μαστού (πρώτος σε συχνότητα) και τον καρκίνο του προστάτη (τρίτος σε συχνότητα).
Με την εισαγωγή των Self-Test για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, η ανίχνευση σε πρώιμο στάδιο γίνεται ευκολότερη, πιο προσβάσιμη και πιο προσιτή στο ευρύ κοινό.
Τα τεστ αυτά είναι ειδικά σχεδιασμένα για να ανιχνεύουν μικρές ποσότητες αίματος στα κόπρανα, ένα συνηθισμένο πρώιμο σημάδι καρκίνου, επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση.
Το Self-Test, γνωστό και ως τεστ κοπράνων FIT (Faecal Immunochemical Test) και FOBT (faecal occult blood test) , είναι ένα απλό και ασφαλές εργαλείο που μπορεί να πραγματοποιηθεί στο σπίτι. Το τεστ αναλύει δείγμα κοπράνων για την παρουσία μικροσκοπικών ποσοτήτων αίματος, που μπορεί να προέρχεται από μικρούς όγκους ή άλλες καλοήθεις βλάβες. Εάν βρεθεί αίμα στο δείγμα, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη για περαιτέρω εξετάσεις, όπως κολονοσκόπηση, για τη διερεύνηση του προβλήματος.
Προσφάτως το Υπουργείο Υγείας ενέκρινε τη δωρεάν χρήση του τεστ για άτομα ηλικίας 50- 69 ετών, καθώς η ηλικία αυτή θεωρείται κρίσιμη για την εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα self-test που είναι διαθέσιμα στο πρόγραμμα βρίσκονται εδώ.
Όμως υπάρχουν και άλλα άτομα που μπορούν να ωφεληθούν από τα self-tests. Άτομα υψηλότερου κινδύνου, όπως εκείνα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του εντέρου ή άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες, ενθαρρύνονται επίσης να εξετάζονται τακτικά. Επίσης , άτομα άνω των 69 ετών μπορούν να συνεχίσουν τη διαδικασία αυτοδιαγνωστικών ελέγχων.
Τα self-tests έχουν αρκετά πλεονεκτήματα, όπως η ευκολία χρήσης και η δυνατότητα αποφυγής των επίπονων και ακριβών διαδικασιών. Ωστόσο, έχουν και περιορισμούς. Τα αποτελέσματα ενός self-test μπορεί να επηρεαστούν από διάφορους παράγοντες, και η παρουσία αίματος στα κόπρανα δεν σημαίνει απαραίτητα καρκίνο, καθώς μπορεί να οφείλεται σε άλλες παθήσεις, όπως αιμορροΐδες ή πολύποδες, ραγάδα πρωκτού, φλεγμονή εντέρου.
Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, ένας γαστρεντερολόγος θα κρίνει την αναγκαιότητα και καταλληλότητα διενέργειας κολονοσκόπησης.
Είναι μια ελάχιστα επεμβατική πράξη, την οποία όμως πολλοί διστάζουν να κάνουν και εδώ είναι που έρχονται να βοηθήσουν τα self-tests.
Δεν ξεχνάμε! Ο τρόπος ζωής είναι παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου παχέος εντέρου : οι ανθυγιεινές επιλογές, όπως η διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα κρέατα και φτωχή σε φρούτα και λαχανικά, η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο.